Szlak wielkoocki Łukawiec

Łukawiec

Wieś lokowana w połowie XV wieku szybko stała się ośrodkiem łukawieckich dóbr kościelnych. Jej pozycja gospodarcza została nadwątlona w okresie siedemnastowiecznych wojen. Podczas najazdu tatarskiego z 1672 roku, na podstawie źródeł z epoki odnotowanych przez współczesnego badacza Jacka Bazaka: „W Łukawcu [Tatarzy] ścięli 2 kmieci, 108 zabrali w niewolę, [pobrali] 50 sztuk bydła i 14 koni, a dwie chałupy spalili”. Można przypuszczać, iż te tragiczne w skutkach wydarzenia miały miejsce na krótko przed wyprawą na czambuły tatarskie hetmana Jana Sobieskiego, który 7 października 1672 roku przegonił Tatarów z okolic Lubaczowa. Pamiątką po tych okresie były według Karola Nota ślady wałów, położone na zalesionym, otoczonym moczarami wzniesieniu w południowej części wsi, od strony Wielkich Oczu. W czasach Sobieskiego istniała w Łukawcu drewniana cerkiew, poprzedniczka obecnej, wzniesionej w 1701 roku. Na cmentarzu przycerkiewnym odkryto pochówki z połowy XVII wieku.

Inne przekazy lokalnej tradycji wiążą Jana III Sobieskiego z dębami rosnącymi przy miejscowym drewnianym kościele z 1756 roku. Miały być one posadzone przez króla, który zatrzymał się w Łukawcu w drodze powrotnej z wyprawy wiedeńskiej. Później między dwoma drzewami zawieszone zostały dzwony, tworząc tym samym oryginalną dzwonnicę.

Obok drewnianych świątyń – cerkwi p.w. św. Dymitra (1701r.) i kościoła p.w. Objawienia Pańskiego (1756r.), w Łukawcu znajduje się trzecia budowla sakralna – kościół parafialny p.w. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski i Sanktuarium Matki Boskiej Łukawieckiej (1990r.). W świątyni tej otoczony jest kultem cudowny obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej koronowany przez papieża Jana Pawła II w 1991 roku w Lubaczowie. Wizerunek pochodzi z 1 połowy XVII wieku i pierwotnie czczony był w Tartakowie pod Sokalem. Warto wspomnieć, że Tartaków został lokowany na podstawie przywileju króla Jana III Sobieskiego z 1685 roku.