Szlak cieszanowski Żuków

Żuków

Stara, piętnastowieczna wieś związana z osadnictwem wołoskim należała do starostwa lubaczowskiego. Rozwój osady zakłóciły w XVII wieku niepokoje społeczne związane z nadmiernymi obciążeniami ze strony administracji starościńskiej i najazdami tatarskimi, a także przemarszem wojsk szwedzkich w 1656 roku. Dokumenty erekcyjne miejscowej parafii ruskiej miały zaginąć podczas tzw. „Turecczyzny”, zapewne w czasie najazdu tatarskiego jesienią 1672 roku. Fundacja została odnowiona po wielu latach, w 1715 roku. Stosowny dokument wydał Adam Mikołaj Sieniawski, hetman wielki koronny, starosta lubaczowski, syn Mikołaja Hieronima Sieniawskiego hetmana polnego koronnego, towarzysza bojów Jana Sobieskiego.

Pamiątką po wydarzeniach z 1672 roku mają być według relacji dawnych mieszkańców dwa duże kopce mogilne („tatarskie”), usytuowane na rozległych łąkach w południowej części wsi, przy głównej drodze z Cieszanowa. Pozostałości tych kopców znajdują się tam do chwili obecnej.

W miejscowej cerkwi, której korzenie sięgają XVII wieku, zachował się interesujący ikonostas. Jego elementem jest ikona Chrztu Chrystusa w Jordanie, wykonana w 1749 roku przez Michała Rudkiewicza malarza żółkiewskiego, zamieszkałego wówczas w sąsiednim Cieszanowie. Michał był synem słynnego Iwana Rudkiewicza malarza związanego z mecenatem artystycznym króla Jana III Sobieskiego w Żółkwi i tamtejszym ośrodkiem malarstwa cerkiewnego.

Oprócz cerkwi pełniącej obecnie funkcję rzymskokatolickiej kaplicy filialnej we wschodniej części wsi istnieje dawny cmentarz greckokatolicki z ruiną kaplicy grobowej Dornbachów (1871r.). W końcu XVIII wieku przy północnych granicach Żukowa powstała kolonia niemiecka Freifeld (ob. Kowalówka).