Szlak rawski Potylicz

Potylicz

Potylicz to jedna z najstarszych, a zarazem najpiękniejszych miejscowości na Roztoczu Wschodnim. W średniowieczu był tu gród obronny, strzegący szlaku łączącego Pobuże z Nadsaniem. Około 1420 roku za przyczyną Ziemowita IV, księcia płockiego i bełskiego, podniesiony został do rangi miasta. W okresie staropolskim Potylicz był po Lubaczowie drugim pod względem znaczenia ośrodkiem miejskim w starostwie lubaczowskim. Do dużego znaczenia doszło potylickie garncarstwo, znane i cenione w całym województwie ruskim. Trudne chwile przeżywało miasto w XVII wieku. W 1648 roku przechodziły tędy wojska kozackie hetmana Bohdana Chmielnickiego zdążające pod Zamość.

Jan Sobieski bywał w Potyliczu stosunkowo często. Przejeżdżał tędy podróżując między swymi dobrami w Żółkwi, Jaworowie i Pilaszkowicach. W liście napisanym w Potyliczu, dokładnie w sobotę 11 czerwca 1672 roku o szóstej rano, hetman pisał do Marysieńki, że zdąża do Warszawy na obrady sejmowe. Kolejny list - już jako król - napisał z Potylicza 28 sierpnia 1675 roku, kiedy to był w drodze na wojnę z Turcją. Z kolei w 1681 roku zatrzymał się tu dla polowania. Mieszkańcy Potylicza otrzymali od Jana III przywilej wystawiony w Jaworowie 14 kwietnia 1680 roku. W dokumencie tym król potwierdził dyplomy wydane przez swoich poprzedników: Zygmunta Augusta, Władysława IV i Jana Kazimierza.

Z czasów króla Jana III zachowała się w Potyliczu cerkiew p.w. św. Ducha, położona u podnóża wzgórza „Horodyszcze”. Wzniesiona zapewne w 1502 roku przez miejscowych garncarzy, jest obecnie jedną z najstarszych świątyń drewnianych na pograniczu polsko-ukraińskim. Wewnątrz cerkwi znajduje się ikonostas z XVII wieku. W jego składzie jest ikona Deesis namalowana w 1683 roku przez żółkiewskiego malarza Iwana Rutkowicza. Dużą wartość posiada polichromia ścienna z lat 1620-1640. W pobliżu świątyni położony jest obszerny cmentarz z zabytkami rzeźby nagrobnej ośrodka bruśnieńskiego. Bardzo oryginalnym zabytkiem na terenie Potylicza jest monumentalna dzwonnica drewniana towarzysząca głównej cerkwi potylickiej p.w. św. Trójcy (1936r.). Towarzyszyła ona wcześniejszej świątyni, z której portal z datą 1593 rok, wstawiono w jej podcienia. Zabytkami z XVII wieku są również dwa murowane słupy wyznaczające granice miasta od południa i północy. Młodszą metrykę posiada miejscowy kościół rzymskokatolicki, wzniesiony w latach 1824-1837.